Kolibri

Kuşlar hep hem tabiat harikası, hem de aerodinamik harikası gibi görünür gözüme. Da Vinci'yi etkilediği gibi etkilemez beni uçuşları-ilham alamam hayal kurmanın dışında havada süzülmelerinden, ama Da Vinci kadar büyüler beni diyebilirim.

Yine de çok yakınımda istemem kuşları-kuş besleyen varsa bilir, o kadar narindir ki, ölmeye o kadar yakın... Ufacık bir kurander o küçücük canını da alıp uçuruverir. Üşüdüm bile diyemez.

Neyse, türün evde ietesem de beslenemeyeğim Trochilidae familyasına Türkçe'de sinekkuşu ya da arı kuşu deniyor, bir adı da kolibri. Benjamin Button'un final sahnesini hatırlayın...

Dünyanın en narin canlılarından biri bu. Sadece Amerika kıtasında, Alaska'nın güneyinden Tierra del Fuego'ya (bunu söylemeyi çok seviyorum), Karayipler, Kanada ve Şili de dahil olmak üzere geniş bir alanda 25 kadar alt türü yaşıyor. İrlandalı dansçılar gibi, havada, gövdesi sabit, küçücük kanatları çırpınarak dakikalarca duruyor. Bu şekilde, ince uzun gagasıyla çiçeklerin özsuyunu emerek besleniyor. Boru çiçeği gibi uzun gövdeli çiçekler, beslenmesi için daha uygun. Ayrıca  geriye doğru ve dikey olarak da uçabiliyor-bunu yapabilen tek kuş. Böcekleri saymazsak, uçarken en yüksek metabolizmaya sahip hayvanlar sinek kuşlarıymış. dakikada 1200 küsur kez atan minicik kalbiyle kanatlarını saniyede 70 kere çırpsın günde 12000 kalori tüketiyormuş - sinekkuşu kadar enerji harcayabilmek için bir insan günde 45 kilo şeker yemeli!

Ağırlığı, dünyanın en küçük kuşu kabul edilen bir alt türde 1.8 gramla, 24 gram arasında değişiyor. Ortalama boyları 10-12 santim kadar. "Erkek sinek kuşlarının çoğu yuva kurmada eşlerine yardımcı olmazlar" demiş vikipedi, "onlar da mı" dedim ben de. Yuvadaki bezelye tanesi kadar yumurtalardan 14-19 gün arasında çıkıyor yavrular. İki yıldan on yıla kadar yaşayabiliyorlar, bu kadar hızlı atan bir kalbin on yıl dayanması şaşırtıcı.




Uçarken yarattığı hava akımı çok ilginç bir deneyle saptanmış: helyum dolu sabun köpüklerinin içinden geçerek uçmak üzere eğitilen bir kolibrinin yarattığı hava akımı "stereo" fotografla saptanmış.






Fotograflar elbette bana ait değil, geldikleri yer için üzerlerine tıklayın...